De Zuid-Afrikaanse schrijver Breyten Breytenbach, die zich zijn hele leven verzette tegen het systeem van apartheid in zijn land, is zondag op 85-jarige overleden in zijn huis in Parijs. Dat schrijft zijn familie in een bericht, gedeeld door het Breytenbach Sentrum. Breytenbach schreef in het Afrikaans en Engels, voornamelijk over thema’s als uitsluiting, identiteit en zijn eigen gevangenschap tussen 1975 en 1982.
Breytenbach werd in 1939 geboren in de buurt van Kaapstad en verhuisde zo’n twintig jaar later naar Frankrijk. De belangrijkste reden voor zijn vertrek was zijn afkeuring van de Zuid-Afrikaanse Nationale Partij, die het apartheidsbeleid vormgaf. In 1964 publiceerde hij zijn eerste werken: een dichtbundel getiteld The Iron Cow Must Sweat, en prozawerk Catastrophes.
In Frankrijk trouwde Breytenbach met een Vietnamese vrouw, waardoor hij niet terug kon keren naar Zuid-Afrika; daar was een huwelijk tussen mensen van verschillende rassen verboden in 1949. Maar vooral was hij in zijn thuisland niet meer welkom omdat hij in Frankrijk lid werd van een groep die zich in ballingschap verzette tegen het apartheidssysteem.
Tijdens een geheim bezoek aan Zuid-Afrika in 1975 werd Breytenbach ontdekt, gearresteerd en veroordeeld tot zeven jaar gevangenschap wegens hoogverraad. In die jaren schreef hij onder meer zijn memoires The True Confessions of an Albino Terrorist. In 1982 kwam hij door toenemende druk van internationale protesten vrij.
Ook in de laatste jaren voor zijn dood heeft Breytenbach nog geschreven. „Sinds zijn tachtigste verjaardag onderzocht hij de ontknoping van het leven richting de dood, en hij drukte zijn ongemakkelijke ontdekking uit in zijn kunst en geschriften,” schrijft zijn familie zondag. „Op deze manier had hij de moed om vorm te geven aan de eeuwige vormloosheid waaruit we voortkomen, en waar we zeker naar zullen terugkeren.”