Particuliere bedrijven vragen lucratieve vergoedingen voor het beheer van contracten in delen van de Britse publieke sector, waardoor de totale kosten voor de belastingbetaler stijgen, waarschuwen aanbestedingsdeskundigen.
Bloom, Pagabo en HealthTrust Europe, eigendom van de particuliere ziekenhuisgroep HCA International, behoren tot de bedrijven die profiteren van de snelgroeiende markt bij het beheren van ‘raamovereenkomsten’ om gunningscontracten voor NHS trusts, lokale overheden en academieschoolketens.
De raamovereenkomsten bestaan uit een vooraf goedgekeurde lijst van leveranciers met bepaalde wettelijke bescherming en vooraf overeengekomen voorwaarden voor diensten variërend van IT tot voedsel, medische apparatuur en bouw.
Ze maken het mogelijk om werk rechtstreeks of via een minicompetitie tussen de genoemde bieders te gunnen.
De particuliere raamwerkaanbieders brengen leveranciers vergoedingen in rekening zodra ze werk hebben gewonnen of in sommige gevallen om op de shortlist te worden geplaatst. Ze zeggen dat ze een waardevolle dienst leveren door de gunning van contracten te versnellen en advies te geven aan leveranciers en overheden.
Maar experts zeiden dat de markt onvoldoende gereguleerd was, met overlappende raamwerken die dezelfde werken en diensten bestrijken en potentiële belangenconflicten omdat aanbieders vaak de aanbesteder en de bieder vertegenwoordigen.
Omdat de vergoedingen door leveranciers worden terugverdiend via de prijs van het contract, waren de kosten voor de belastingbetalers van uitbesteed werk over het geheel genomen hoger, zeiden ze.
Steven Brunning, hoofd van het aanbestedingsrecht bij de advocaten van Anthony Collins, zei dat het “in het belang was van op winst gerichte raamwerkaanbieders om het werkvolume op te drijven” en dat er “geen wettelijke controles waren op het volume van raamwerken die kunnen worden opgericht . . . of het niveau van de vergoedingen die hierdoor kunnen worden gegenereerd”.
Luke Butler, hoofd van de Britse eenheid wetgeving inzake overheidsopdrachten aan de universiteit van Nottingham, wees op het risico van belangenconflicten omdat sommige raamwerkaanbieders “tegelijkertijd namens de publieke sector handelden door diensten te verlenen, maar ook winst genereerden door ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk leveranciers mogelijk aansluiten bij hun kaders”.
De waarde van opdrachten die via raamovereenkomsten worden gegund steeg van £ 10 miljard in 2019 tot ruim £35 miljard in 2023, volgens inkoopanalist Tussell, wat de zorgen over transparantie vergroot.
Het is moeilijk om precies te weten hoeveel contracten via aanbieders uit de particuliere sector worden gegund, omdat zij een overheidsinstantie nodig hebben om hen te sponsoren, waardoor hun rol onduidelijk wordt.
Omdat ook non-profitorganisaties en overheidsinstanties rechtstreeks kaders beheren, zei Rebecca Rees, hoofd overheidsopdrachten bij de advocaten van Trowers & Hamlins, dat het een “overvolle markt was, die het risico dreigde een slechte prijs-kwaliteitverhouding voor de portemonnee van de publieke sector op te leveren”.
Ze werd herhaald door Ian Makgill, CEO van Spend Network, een inkoopspecialist, die zei dat het toegenomen gebruik van raamwerken betekende dat het “moeilijker was om te bepalen of de publieke sector waar voor zijn geld krijgt”.
“De aanbestedingseisen die op raamwerken worden gepubliceerd en naar leveranciers worden gestuurd, zijn dat wel niet openbaar gemaaktwaardoor raamwerken een zwart gat voor transparantie worden”, voegde hij eraan toe.
Bloom-oprichter Adam Jacobs zei dat hoewel belangenconflicten een probleem kunnen zijn, het bedrijf optrad als een “eerlijke makelaar met volledige transparantie”. Hij zei dat het door private equity gesteunde bedrijf leveranciers een vaste vergoeding ter waarde van 5 procent van het contract in rekening bracht zodra ze inkomsten begonnen te ontvangen, die in hun facturen aan de overheid werden doorberekend.
Bloom – dat de aanbestedingsdiensten beheert namens Nepo, een non-profitorganisatie die eigendom is van en bestuurd wordt door twaalf lokale overheden in het noordoosten van Engeland – verstrekte vervolgens een korting aan de overheden van ongeveer 1,5 procent, voegde hij eraan toe.
“Wij nemen de moeite. . . uit het inkoopproces”, aldus Jacobs.
Nepo – dat raamwerken beheert die worden gebruikt door 550 overheidsinstanties, waaronder scholen, NHS-trusts, politiediensten, universiteiten en woningbouwverenigingen – weigerde commentaar te geven.
Sommige raamwerkaanbieders maken geen vergoedingen bekend, die kunnen oplopen tot 11 procent van de contractwaarde, aldus de inkoopexperts.
In sommige gevallen brengen aanbieders leveranciers ook jaarlijkse vooraf niet-restitueerbare kosten in rekening van tussen de £20.000 en £25.000 om zich bij een raamwerk aan te sluiten, zelfs als de leverancier geen werk binnenhaalt, voegde ze eraan toe. Bloom, HealthTrust Europe en Pagabo brengen geen kosten vooraf in rekening.
Een aanbestedingsdeskundige haalde het voorbeeld aan van een leverancier die een aanbetaling van £350.000 betaalde om mee te dingen naar een contract van £3 miljoen voor het leveren van herstelbekleding voor een hoog woongebouw – een probleem dat werd benadrukt door de brand in de Grenfell Tower in Londen in 2017.
HealthTrust Europe, waarvan het moederbedrijf verschillende particuliere ziekenhuizen in Groot-Brittannië runt, zei dat zijn service “aanzienlijke kostenbesparingen en efficiëntieverbeteringen voor de publieke sector oplevert. Deze kostenbesparingen zijn niet zichtbaar als je alleen de basistarieven vergelijkt”.
“Onze partnerschappen tonen aan dat we in staat zijn om te voldoen aan de strenge criteria van NHS England, waaronder een grondige naleving van de gezondheidszorgnormen,” voegde het eraan toe.
Raamcontracten kwamen onder de loep na de ineenstorting van Greensill Capital in 2021. In 2017 probeerde de oprichter, de Australische zakenman Lex Greensill, tevergeefs een raamovereenkomst voor supply chain financiering.
Simon Topglass, groepsdirecteur van Pagabo, dat wordt gesteund door private equity-groep Maven Capital Partners, zei dat de vergoedingen “volledig transparant” waren en “toegang omvatten tot onze expertise en meerdere digitale platforms” over onderwerpen als inkoop en contractbeheer.
“Het marktkader werkt om de inkoop te stroomlijnen en de efficiëntie voor de publieke sector te stimuleren” en was “sterk gereguleerd met meerdere nalevingslagen”, voegde hij eraan toe.
Het kabinet weigerde commentaar te geven, maar wees op de nieuwe aanbestedingswet, die in oktober van kracht wordt. Er is een nieuw online register van raamwerken nodig om dubbel werk te verminderen en de transparantie te vergroten.