NOS Nieuws•
-
Anna van Poucke
redacteur Washington
-
Anna van Poucke
redacteur Washington
De financiering van het grootste aidsprogramma ter wereld, PEPFAR, is voor ten minste 90 dagen stopgezet door de Amerikaanse president Trump. “Bij de apotheek krijgen mensen nu te horen: ‘Ga maar naar huis'”, zegt Mark Vermeulen, Nederlandse directeur van het Aidsfonds tegen de NOS. Hij bezoekt in Washington DC een internationale conferentie over de financiering van hiv- en aidsbestrijding.
De nieuwe Amerikaanse president heeft per decreet vrijwel alle buitenlandse hulpprogramma’s die gefinancierd worden door USAID gepauzeerd. Dat is de Amerikaanse organisatie voor internationale ontwikkeling. Trump vindt dat andere welvarende landen meer moeten bijdragen. Door Trumps besluit hebben miljoenen mensen die met hiv leven voorlopig geen toegang tot medicatie van PEPFAR. Medicatie die al is geleverd zou ook niet meer verstrekt mogen worden.
Medicijnen op voorraad, maar niet voor patiënten
“Van Oekraïne tot Zuid-Afrika krijgen wij berichten dat klinieken medicijnen op de plank hebben liggen maar het niet mogen uitgeven”, vertelt Vermeulen, die zelf met hiv leeft. Afspraken zouden worden afgezegd en mensen weggestuurd bij klinieken.
Zonder de medicijnen wordt het virus niet meer onderdrukt en kan het worden overdragen. Vermeulen maakt zich vooral zorgen over ongeboren baby’s van zwangere vrouwen met hiv. Moeders kunnen zonder de medicijnen het virus overdragen aan hun kind. “Dat deze behandeling nu wegvalt, is onmenselijk”, aldus Vermeulen.
“Iedereen is in paniek”, zegt Florence Anam uit Kenia. Ze is directeur van het wereldwijde netwerk van mensen met hiv. Anam uit haar zorgen over het stilvallen van de financiering voor PEPFAR. Dit heeft volgens haar grote gevolgen voor haar land, Kenia, waar meer dan 1,3 miljoen mensen met hiv leven: “Het vormt een ernstige bedreiging voor onze volksgezondheid.”
Project van Bush
PEPFAR, staat voor The President’s Emergency Plan for AIDS Relief. Het werd gelanceerd door de Republikeinse president George W. Bush in 2003 en de Amerikaanse overheid heeft door de jaren heen ruim 110 miljard dollar geïnvesteerd in het bestrijden van hiv en aids. “De Amerikanen waren ontzettend trots op PEPFAR, zowel linkse als rechtse politici.”
Volgens PEPFAR hebben in 2024 wereldwijd meer dan 20 miljoen mensen levensreddende behandelingen gekregen. Meer dan 83 miljoen mensen hebben gebruikgemaakt van hiv-testdiensten. Initiatieven van PEPFAR zouden ertoe hebben geleid dat het aantal nieuwe hiv-diagnoses onder meisjes en jonge vrouwen aanzienlijk is gedaald.
Onzekere toekomst
Trumps nieuwe minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio, die zich vijf jaar geleden nog enthousiast uitliet over PEPFAR, stelt dat de 90-daagse stop een evaluatieperiode is voor alle internationale hulpprogramma’s. Maar dit evaluatieproces, meldt The New York Times, kan de financiering van PEPFAR wel 180 dagen vertragen.
Trump wilde ook de financiering voor nationale hulpprogramma’s stopzetten, maar dat heeft de rechter tot maandag uitgesteld om dit decreet te beoordelen.
Aidsfonds-directeur Vermeulen vindt dat de nieuw aangetreden regering van Trump bezig is met verwarring zaaien. Hij lobbyt in Washington voor het terugdraaien van deze maatregelen.