Onbetrouwbare bussen en veel ziekteverzuim: ook de lifterspaal in Zeewolde helpt daar niets aan


Het liften is terug van weggeweest: bij de bushalte Kwartiermakerslaan in Zeewolde kun je de bus pakken én meerijden met automobilisten. Sinds november vorig jaar staat hier een lifterspaal met een bord waarop een omgestoken duim prijkt, het universele teken voor: mag ik een lift?

Het bord is vast bedoeld voor volwassenen, denkt Guusje (13) die op de bus staat te wachten. Zij zou zelf niet bij vreemden instappen. Het is nog vroeg in Zeewolde, de meeste jongeren bij de halte gaan naar school. Of ze bijtijds aankomen, is nog maar de vraag. De bus is al vier minuten te laat. Een punctuele bus is geen vanzelfsprekendheid in Zeewolde – als die überhaupt al komt.

De provincies willen voor een dubbeltje op de eerste rang zitten

Veronika Teunissen
FNV-bestuurder

Volgens de gemeente Zeewolde is de lifterspaal „een mogelijkheid voor inwoners om elkaar een (duurzaam) handje te helpen wanneer het gaat om tijden buiten de dienstregeling, of wanneer het openbaar vervoer is uitgevallen”. Wethouder Ernst Bron (CU) benadrukt dat de lifterspaal enkel een optie biedt voor inwoners van Zeewolde om zich te verplaatsen. Volgens hem heeft het niets met de problemen in het openbaar vervoer te maken.

Sinds vorig jaar december verzorgt EBS het busvervoer in het gebied IJssel-Vecht (Flevoland, Gelderland en Overijssel), en dus ook in en bij Zeewolde. Na de wisseling van de concessie kampt het bedrijf met meerdere problemen: vertraagde bussen en rituitval door een hoog ziekteverzuim en personeelstekort. Eind maart 2024 viel zo’n 15 procent van de ritten in Flevoland uit, blijkt uit een rapportage van EBS.

De pas geïntroduceerde elektrische bussen vertoonden bovendien gebreken. Op 14 april moesten de vervoerder en provincie de dienstregeling met 10 procent inkorten. Pas op 15 december werd die volledig hervat.


Lees ook

Zonder auto ben je nergens op steeds meer plekken in Nederland


Versnellen

In Zeewolde arriveert de bus, iets later dan verwacht. Op de zijkant staat: „In opdracht van provincies Flevoland, Gelderland en Overijssel.” Die drie hebben in 2022 het openbaar vervoer samengevoegd in de concessie IJssel-Vecht, die werd gewonnen door EBS. Niet alleen wilde deze uitvoerder volledig elektrisch gaan rijden (vooralsnog rijden nog veertig dieselbussen), EBS wilde ook de dienstregeling uitbreiden en versnellen.

Alle ambities ten spijt: al snel regende het klachten bij de provincie en EBS. Bussen waren te laat, overvol of kwamen zelfs niet opdagen. De uitvoerder moest verantwoording afleggen aan de provincie voor de ondermaatse prestatie.

Volgens FNV-bestuurder Veronika Teunissen zou iedere vervoerder tegen dezelfde problemen aangelopen zijn, omdat de provincies simpelweg te hoge eisen stellen. „Ze willen voor een dubbeltje op de eerste rang zitten.”

Omdat EBS de afspraken over de dienstregeling niet nakwam, hebben de drie provincies vorig jaar het bedrijf een boete opgelegd van 3,5 miljoen euro. Ook hebben ze de niet-gereden busritten niet uitbetaald. Dit kostte EBS nog eens 1 miljoen euro.

De bus naast de liftershalte.
Foto Dieuwertje Bravenboer

Accu

Een bestel van uitsluitend elektrische bussen is té ambitieus, zegt FNV-bestuurder Teunissen. In de winter loopt de accu sneller leeg door de kou, in de zomer vraagt de airco veel stroom. De vorige busvervoerder, Keolis, vroeg aan het personeel om de temperatuur op maximaal 15 graden te houden, zodat de accu niet werd overbelast. „Geen goede werkomstandigheden”, vertelt Teunissen. EBS moest de elektrische bussen van Keolis overnemen. Daar kregen ze gratis de problemen met het materieel bij.

Teunissen vertelt dat die problemen het ziekteverzuim en personeelstekort aanwakkerden. Volgens EBS had het hoge verzuim ook te maken met corona: „Daarna is het verzuim niet meer teruggebracht naar het niveau van daarvoor”, laat EBS-perswoordvoerder Jasper Vermeer weten.

Een punctuele bus is geen vanzelfsprekendheid in Zeewolde – als die überhaupt al komt

In Overijssel hebben de SP en PvdA vragen gesteld over de veiligheid van de bussen van EBS. Uit een rondgang van deze partijen onder de chauffeurs kwamen allerlei gebreken naar boven: een te lange remweg, defecte deuren en kachels, ergonomisch verkeerde chauffeursstoelen en trekkende sturen.

Uit een antwoord van de Gedeputeerde Staten op de vragen van de SP en PvdA, blijkt dat een aantal problemen al is verholpen. Andere komen vaker voor bij elektrische voertuigen, zoals die trekkende sturen, dus „bussen waarvan chauffeurs aangeven dat het stuur trekt, worden uit de operatie genomen”.

Laadinfrastructuur

Aan problemen die niet snel vallen op te lossen, zoals de laadinfrastructuur, wordt gewerkt. Het stroomnetwerk is niet voorbereid op de elektriciteitsvraag van de bussen. Aanvankelijk wilde EBS de bussen laden in Emmeloord en Lelystad. Deze plekken bleken ongeschikt voor de hoge elektriciteitsvraag van de bussen en de chauffeurs moesten uitwijken naar Nagele en Lelystad Airport. Dit kostte meer reistijd en meer inzet van personeel en extra bussen. En dat terwijl de bestelling bij Ebusco (een leverancier van elektrische bussen) van dertig elektrische bussen op zich liet wachten en EBS kampte met personeelstekort.

Intussen heeft EBS het personeelsbestand weer op orde, maar niet de laadinfrastructuur. Volgens de perswoordvoerder gaat dat nog wel een paar jaar duren.

FNV-bestuurder Teunissen vindt dat provincies realistische eisen moeten stellen aan een vervoerder en dat ze meer moeten inzetten op uitvoerbaarheid. Want: „De chauffeurs en passagiers lijden er nu onder.” En dan biedt zelfs een goedbedoeld initiatief als een lifterspaal geen uitkomst.

Wethouder Ernst Bron rijdt dagelijks langs de lifterspaal. „Het loopt nog niet storm. We geven het een jaar de kans.” Zelf blijft hij optimistisch: „In steden zijn ook liftersplaatsen. En voor een dorp met dunne lijnen [plekken waar minder bussen rijden] is een liftershalte helemaal niet slecht.”


Lees ook

Voorlopig geen extra geld voor Lelylijn en Nedersaksenlijn

Passagiers op station Lelystad Centrum. De Lelylijn moet van de Randstad en Lelystad door Friesland naar Groningen gaan.






Source link

Leave a Comment