NOS Nieuws•
-
Bauke Haanstra
redacteur Binnenland
-
Bauke Haanstra
redacteur Binnenland
Wierook, kaarsen en veel gezang: het zijn belangrijke elementen in een orthodoxe kerkdienst. Die Orthodoxe Kerk trekt steeds meer autochtone Nederlandse jongeren aan. Mede daardoor groeit die kerk zo snel dat het Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap vandaag een vertaling van de psalmen speciaal voor orthodox Nederland presenteert. Dat is voor het eerst in decennia.
Michael Bakker is theoloog en rector van het St Irenaeus Orthodox Theologisch Instituut aan de Radboud Universiteit. Hij weet veel over de orthodoxe kerk. “In stilte groeit de orthodoxie in Nederland. Dat komt enerzijds door emigratiestromen deze kant op, bijvoorbeeld uit Eritrea, Roemenië, Hongarije, Oekraïne en Rusland. Anderzijds zien we dus ook heel recent dat veel autochtone Nederlanders naar ons toe komen.”
Over de hele breedte van de Orthodoxe Kerk ziet hij het aantal Nederlandse jongeren toenemen. “In de koptische kerk in Amsterdam zijn er bijvoorbeeld in de laatste drie jaar twintig autochtone jongeren gedoopt. De jaren daarvoor ging het nog om enkelen.”
Los van autochtone Nederlanders neemt het aantal orthodoxe christenen in zijn geheel ook toe. Waren er in 2014 nog zo’n 190.000 orthodoxe gelovigen, in 2021 waren het er al ruim 250.000, zo blijkt uit cijfers van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
‘Rebels om te bidden’
Een opvallende groei is te zien in Enschede. Ruben van der Kaap is daar jongerenwerker in de Syrisch-orthodoxe kerk, hij coördineert bovendien het jongerenwerk voor alle Syrische-orthodoxe kerken in Nederland.
“Meestal wilden bij ons in Enschede zo’n vier mensen paar jaar gedoopt worden, vorig jaar waren het er al twaalf en dit jaar hebben zich al rond de veertig mensen aangemeld.”
“De interesse is bijna niet meer bij te houden. We organiseren regelmatig bijeenkomsten waar soms wel vierhonderd jongeren op af komen. Ik ben daarnaast uren per dag kwijt aan het beantwoorden van vragen via sociale media”, legt Van der Kaap uit. “Ik zie vooral veel aandacht vanuit de ‘TikTok-generatie’, influencers als Andrew Tate en Jordan Peterson dragen daaraan bij.”
Ik denk dat veel jongeren bewondering hebben voor hun islamitische leeftijdsgenoten. Zij willen ook zo’n steunpilaar zonder meteen islamitisch te worden.
Hij vult aan dat ook de grotere zichtbaarheid van de islam een rol zou kunnen spelen. “Ik denk dat veel jongeren bewondering hebben voor hun islamitische leeftijdsgenoten. Zij willen ook zo’n steunpilaar zonder meteen islamitisch te worden. Die invloed maakt geloof weer cool. Het is nu bijna rebels om het Onzevader te bidden in een seculiere samenleving.”
Toch is de belangrijkste reden voor de groei volgens Van der Kaap dat de jonge generatie op zoek is naar meer diepgang. “We komen er nu steeds meer achter dat de hele yolo-beweging (you only live once, red.) toch heel erg leeg is.”
Lichtpuntje
Van der Kaap is zelf een goed voorbeeld van de groep waarover het gaat. “Op mijn zestiende raakte ik voor het eerste geïnteresseerd in de orthodoxie, daarvoor groeide ik op in een gereformeerd protestantse kerk.”
Al op jonge leeftijd betekende het geloof veel voor hem: “Het was echt een lichtpuntje in een donkere wereld voor mij. De Orthodoxe Kerk is voor mij een kerk met gezond verstand.”
Onderzoek
Theoloog Bakker ziet in zijn eigen parochie ook steeds meer jonge mensen. “Soms melden zich al jongeren van een jaar of veertien. Er is denk ik bij hun meer behoefte aan houvast en traditionele geloven.”
Volgens hem is het duidelijk dat de orthodoxie in Nederland groeit en dat autochtone Nederlanders daarin een belangrijke rol spelen: “Maar er moet nu nieuw wetenschappelijk onderzoek komen om precies te kunnen vaststellen hoe veel dat zijn en waarom zij zich precies aangetrokken voelen tot de Orthodoxe Kerk.”