Het kabinet heeft het besluit over nieuwe gaswinning onder de Waddenzee uitgesteld. Dat is vrijdag in de ministerraad afgesproken. Het kabinet wil „in gesprek” met de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) om de gaswinning onder de Waddenzee via het Friese Ternaard „te voorkomen”. Eerder ging de NAM in beroep bij de Raad van State over het uitblijven van een beslissing over gaswinning bij Ternaard.
Onlangs bracht het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) opnieuw een negatief advies uit over nieuwe gaswinning op de Waddenzee. De toezichthouder vreest dat de Waddennatuur onder nieuwe boringen zal lijden. In 2019 oordeelde hij nog positief, maar recente scenario’s van zeespiegelstijging deden de SodM van mening veranderen.
Een woordvoerder van het ministerie voor Klimaat en Groene Groei laat weten dat de minister een vergunning alleen mag weigeren om redenen die in de mijnbouwwet staan. Een negatief advies van SodM is daarbij niet voldoende. Het ontbreekt de minister aan „juridische mogelijkheden” om te weigeren, aldus de woordvoerder.
Behalve over de Waddenzee, sprak het kabinet zich vrijdag ook uit over het winnen van gas in kleine Groningse velden. In het hoofdlijnenakkoord stond nog de afspraak ‘Geen Gronings gas’. De laatste maanden legden coalitiepartijen die formulering steeds vaker uit als: geen gas meer uit het Groningenveld. Nu blijkt dat het kabinet de vergunning voor gaswinning bij het Groningse Warffum verlengt tot en met 2032. Het kabinet ziet zich gesterkt door een positief advies van de SodM. Wel wil het kabinet de gaswinning op land „afbouwen” en geen vergunningen afgeven voor na 2045.
Sophie Hermans, minister van Klimaat en Groene Groei (VVD), laat weten de „zorgen van mensen in de regio’s waar gaswinning plaatsvindt serieus [te] nemen”, maar stelt ook dat ze ervoor wil zorgen dat Nederland een „stabiele en veilige energievoorziening” heeft en „minder afhankelijk” wordt van andere landen.
In reactie op het kabinetsbesluit zei de directeur van de SodM vrijdag weliswaar een positief advies te hebben uitgebracht over gaswinning in Warffum, maar benadrukte dat dit advies stamt uit de periode vóór parlementaire enquête. „Ik kan mij goed voorstellen dat Warffummers óók graag de gaswinning in dit veld gestopt zien.”
Lees ook
Toezichthouder: gaswinning in Waddenzee kan niet op veilige manier
Een verdeelde coalitie
Gaswinning op de Waddenzee kan op de nadrukkelijke tegenstand rekenen van de gemeente Noardeast-Fryslâan, de noordelijke provincies en waterschappen. Eind november kondigden die al aan in beroep te gaan bij de Raad van State als minister Sophie Hermans (VVD) de vergunning voor winning aan de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) zou toestaan.
Ook natuurorganisaties hebben kritiek op de gaswinning. Daarnaast sloeg Unesco dit jaar alarm over de Waddenzee. Het werelderfgoed wordt mogelijk bestempeld als ‘bedreigd’ als Nederland, Denemarken en Duitsland de natuur niet beter beschermen. Unesco wijst naar mijnbouwprojecten als een van de oorzaken. Gaswinning zorgt voor bodemdaling en kan samen met de zeespiegelstijging veroorzaken dat het wad minder snel droogvalt, met alle gevolgen van dien voor het ecosysteem.
Het huidige compromis over Ternaard is genomen binnen een verdeelde coalitie. NSC en BBB zijn uitgesproken tegenstander, VVD en PVV willen de vergunning wel verlenen. Zo dienden Kamerleden van NSC en BBB samen met linkse partijen donderdag nog een motie in tégen vergunningverlening aan de NAM. Ze wilden hierover nog dezelfde dag stemmen, maar dat werd verhinderd door de VVD en PVV. Gaswinning onder de Waddenzee noemde het kabinet vrijdag „complex”.
Lees ook
Kabinet moet snel knoop doorhakken over gaswinning in Waddenzee, maar coalitie is verdeeld
/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/10/12153953/data122922060-9a1e36.jpg)