Het Israëlische kabinet zal vrijdag bijeenkomen om de goedkeuring van het staakt-het-vuren in Gaza te bespreken, zei een functionaris, nadat de coalitie van Benjamin Netanyahu de bijeenkomst had uitgesteld en Hamas ervan beschuldigde terug te krabbelen te midden van de spanningen binnen de eigen gelederen van de regering.
Een Israëlische functionaris zei dat, ondanks een meningsverschil op het laatste moment tussen de partijen over de voorwaarden van de deal, waardoor een kabinetszitting werd uitgesteld die algemeen werd verwacht op donderdag, de bijeenkomst nu een dag later zou plaatsvinden.
Aryeh Deri, leider van de Shas-partij, een belangrijke bondgenoot van Netanyahu, zei donderdagavond dat hij “een definitieve aankondiging had ontvangen dat alle obstakels zijn overwonnen en dat de deal onderweg is”.
Netanyahu beschuldigde Hamas er donderdag van afstand te doen van delen van zijn beleid het akkoord over het staakt-het-vuren en de vrijlating van gijzelaars in Gazatoen hij te maken kreeg met tegenstand tegen het door de VS bemiddelde akkoord van zijn extreemrechtse bondgenoten.
Hamas bleef volhouden dat het zich zou houden aan de overeenkomst die woensdag door de bemiddelaars was aangekondigd.
Israël had eerder op donderdag gezegd dat Hamas probeerde te dicteren welke Palestijnse gevangenen vrijgelaten moesten worden in ruil voor Israëlische gijzelaars.
De regering van Netanyahu vertrouwt op de parlementaire steun van twee extreemrechtse partijen die fel gekant zijn tegen elk akkoord.
Antony Blinken, de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, voegde eraan toe dat hij na gesprekken met onderhandelaars er “vertrouwen” in had dat het staakt-het-vuren zoals gepland in werking zou treden op zondag, de dag voordat Donald Trump het Oval Office betreedt.
“Het is niet bepaald verrassend dat je in een proces, in een onderhandeling die zo uitdagend en beladen is geweest, een los eindje kunt krijgen,” zei Blinken. “We zijn bezig dat losse eindje op dit moment aan elkaar te knopen.”
President Joe Biden, Trump en de premier van Qatar, wiens landen hebben bemiddeld in de gesprekken, maakten woensdagavond bekend dat Hamas en Israël overeenstemming hadden bereikt over een overeenkomst die de 15 maanden durende oorlog in Gaza en bevrijd de 98 gijzelaars die nog steeds in gevangenschap zitten.
Trump, de eerste leider die woensdag de deal toejuichte, heeft zowel Israël als Hamas onder druk gezet om vóór zijn inauguratie tot een deal te komen. Hij heeft herhaaldelijk gewaarschuwd dat er “een hel zal komen” als de gijzelaars niet vóór 20 januari worden vrijgelaten.
Maar de extreemrechtse religieus-zionistische partij van de Israëlische minister van Financiën Bezalel Smotrich zei donderdagochtend dat zij de regering zou kunnen verlaten als de deal zou leiden tot een permanent einde van de oorlog.
De hervatting van de strijd “onmiddellijk na het sluiten van de eerste fase van het akkoord” was “een voorwaarde voor de partij om in de regering en de coalitie te blijven”, aldus het rapport.
Hoewel Smotrich en zijn extreemrechtse bondgenoot Itamar Ben-Gvir naar verwachting niet genoeg steun in het kabinet hebben om een deal te torpederen als Netanyahu daarover in stemming zou brengen, zou dat, als ze allebei hun extreemrechtse partijen uit de regering zouden terugtrekken, zijn meerderheid in het parlement verliezen.
Het politieke systeem van Israël staat minderheidsregeringen niet in de weg en oppositiepartijen hebben gezegd bereid te zijn de regering te steunen als dat nodig is.
Maar het verlies van zijn twee bondgenoten zou Netanyahu’s greep op de macht doen wankelen en tot vervroegde verkiezingen kunnen leiden.
“Ik denk niet dat Netanyahu de macht heeft om zich terug te trekken uit de deal. . . omdat hij door Trump in het nauw werd gedreven”, zegt Aviv Bushinsky, een politiek analist en voormalig adviseur van Netanyahu. Hij voegde eraan toe dat de Israëlische premier probeerde de cirkel tussen Trump en zijn ultranationalistische coalitiepartners ‘vierkant te maken’.
Indien geïmplementeerd, het staakt-het-vuren van deze week zou hoop bieden op een halt toeroepen – en mogelijk een einde – aan een meedogenloze oorlog die het dodelijkste hoofdstuk is geworden in de decennialange geschiedenis van het Israëlisch-Palestijnse conflict.
De oorlog heeft Gaza in puin achtergelatenverteerde de Israëlische samenleving en duwde het Midden-Oosten naar de rand van een regelrechte oorlog.
De deal omvat een aanvankelijke wapenstilstand van 42 dagen, waarin 33 gijzelaars, waaronder kinderen, vrouwen, zieken en ouderen, met tussenpozen zouden worden vrijgelaten.
In ruil daarvoor zouden de Palestijnen worden bevrijd uit Israëlische gevangenissen, zou een toevloed van hulp naar Gaza worden toegestaan en zou er een gedeeltelijke Israëlische terugtrekking uit de enclave plaatsvinden.
Op de 16e dag van de wapenstilstand zullen Israël en Hamas beginnen te onderhandelen over de tweede fase van de overeenkomst, die de vrijlating van de resterende levende gijzelaars, een volledige Israëlische terugtrekking en een einde aan de oorlog zou inhouden.
“Er zijn twee onmiddellijke vereisten: ten eerste om het staakt-het-vuren volledig uit te voeren, en ten tweede om een plan af te ronden. . . dat voorziet in het overgangsbestuur, de veiligheid en de wederopbouw van Gaza, en dat de stopzetting van de gevechten kan laten voortduren”, zei Blinken donderdag.
Trump heeft betoogd dat de overeenkomst dat wel is een gevolg van zijn overwinning bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen van november, terwijl Biden deze omschreef als “een van de zwaarste onderhandelingen die ik ooit heb meegemaakt”.
Het akkoord is ook verwelkomd door Iran, dat het heeft geprezen als een “historische overwinning” voor het Palestijnse volk en als bewijs dat de anti-Israëlische verzetsbeweging maanden van destructieve oorlog heeft overleefd.
Het conflict werd veroorzaakt door de aanval van Hamas op Israël op 7 oktober 2023, waarbij strijders van de Palestijnse militante groepering volgens Israëlische functionarissen 1.200 mensen doodden en 250 gijzelaars namen op de dodelijkste dag voor Joden sinds de Holocaust.
Israël reageerde met een offensief in Gaza waarbij volgens Palestijnse functionarissen ruim 46.000 mensen omkwamen en een humanitaire catastrofe in de enclave werd aangewakkerd.
Aanvullende berichtgeving door Bita Ghaffari in Teheran