NOS Nieuws••Aangepast
In Georgië hebben duizenden mensen zich verzameld bij het parlement in de hoofstad Tbilisi om te protesteren tegen de uitslag van de parlementsverkiezingen. De demonstranten zeggen dat de regeringspartij Georgische Droom, die Russischgezind is, door fraude tot winnaar is uitgeroepen.
De pro-Europese president Salome Zoerabisjvili en de oppositie hebben opgeroepen tot de betoging. Volgens de onafhankelijke president is het land slachtoffer van “een Russische speciale operatie”.
De oppositie eist nu nieuwe verkiezingen die door internationale verkiezingswaarnemers worden begeleid. In een verklaring zeggen ze tegen hun aanhangers dat “zowel u als wij deze verkiezingen onwettig verklaren”. De uitslag zal worden aangevochten en “we zullen samen winnen”, klinkt het.
“Wij gaan niet onderhandelen, we gaan geen dialoog voeren. Het enige waar onderhandelingen en overeenstemming over zouden moeten gaan is over nieuwe verkiezingen”, aldus de oppositie.
Zoerabisjvili schaarde zich dit weekend achter de oppositiepartijen, die eerder al lieten weten de verkiezingsuitslag niet te accepteren. Kort nadat de stembussen gesloten waren, kwamen verschillende exitpolls naar buiten.
Regeringsgezinde kanalen lieten daarop een overwinning zien voor regeringspartij Georgische Droom, terwijl andere exitpolls de verkiezingszege aan de gezamenlijke oppositiepartijen toeschreven. De kiescommissie meldde uiteindelijk dat Georgische Droom de verkiezingen had gewonnen met bijna 55 procent van de stemmen.
Buitenlandse agenten-wet
Waarnemers van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) hebben vastgesteld dat er sprake was van intimidatie en het onder druk zetten van kiezers. Zo waren er tal van vechtpartijen bij stembussen. Ook werden stembureaumedewerkers geïntimideerd. In sommige gevallen werd volgens lokale media geweld gebruikt tegen journalisten.
Georgië kreeg eind vorig jaar de status van kandidaat-lidstaat van de Europese Unie. Sindsdien nam de regering meerdere wetten naar Russisch voorbeeld aan, zoals de zogenoemde buitenlandse agenten-wet en de anti-lhbti-propagandawet. Het Europees Parlement noemt deze koers antidemocratisch. De EU schortte om die reden de onderhandelingen over toetreding op.
Viktor Orbán
De Hongaarse premier Orbán is in Tbilisi voor een officieel bezoek. Hij is een van de weinige regeringsleiders die Georgische Droom onmiddellijk feliciteerden met de overwinning.
Ondertussen hebben de Europese ministers van Europese of Buitenlandse Zaken hun zorgen geuit over de situatie in Georgië. Ze wijzen op de misstanden die door waarnemers zijn gemeld rond de verkiezingen.
De bewindslieden, onder wie de Nederlandse minister Veldkamp, zeggen de zorgen van de waarnemers te delen. Ze eisen een onpartijdig onderzoek.
“De schendingen van de electorale integriteit zijn onverenigbaar met de normen die van een kandidaat voor de Europese Unie worden verwacht. Ze zijn een verraad aan de legitieme Europese aspiraties van het Georgische volk”, staat er.
De ministers benoemen daarbij dat vrije en eerlijke verkiezingen “een integraal onderdeel” zijn van de stappen die Georgië moet zetten voor toetreding tot de EU. Ook krijgt Orbán kritiek. “Wij bekritiseren het voortijdige bezoek van premier Orbán aan Georgië. Hij spreekt niet namens de EU”, benadrukken de ministers.